Ποιός κερδίζει και ποιός χάνει από τα εσωτερικά προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ.
Τις τελευταίες εβδομάδες εντάθηκε η σύγκρουση του νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανου Κασσελάκη, με την αριστερή πτέρυγα του κόμματος. Το αποκορύφωμα αυτής της διαμάχης ήταν η παραπομπή των κυρίων Φίλη, Σκουρλέτη και Βίτσα στο πειθαρχικό του κόμματος με την πρόταση να διαγραφούν. Πιό πριν, ο κύριος Βίτσας είχε προαναγγείλει την αποχώρηση της αριστερής πτέρυγας και τη δημιουργία νέου, αριστερού, κόμματος. Σίγουρα τέτοιου είδους εξελίξεις δεν μπορούν παρά να επηρεάσουν τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίχθηκε τόσο σε κομμάτια των κεντρώων και κεντροαριστερών ψηφοφόρων, όσο και σε καθαρά αριστερούς ψηφοφόρους. Η αριστερή πτέρυγα εκφράζει αυτούς ακριβώς τους ψηφοφόρους, η αποχώρηση της θα αφαιρέσει (το λιγότερο πρόσκαιρα) την υποστήριξη των αριστερών ψηφοφόρων στον ΣΥΡΙΖΑ. Ταυτόχρονα και τα άλλα κόμματα δεν μπορούν να παραμείνουν ανεπηρέαστα. Αν κάποιοι ψηφοφόροι εγκαταλείψουν τον ΣΥΡΙΖΑ (μάλλον) θα ενισχύσουν άλλα κόμματα.
Που βρίσκονται λοιπόν δημοσκοπικά τα κόμματα μετά τις τελευταίες εξελίξεις στο ΣΥΡΙΖΑ? Στον παρακάτω πίνακα έχουμε συγκεντρώσει τα ποσοστά που λαμβάνει κάθε κόμμα σήμερα καθώς και τα ποσοστά που έλαβε στις προηγούμενες εκλογές.
| Σημερινά Ποσοστά 2023-10-29 | Εκλογές 25ης Ιουνίου | Μεταβολή | |
|---|---|---|---|
| ΝΔ | 39.4% | 40.56% | -1.16% |
| ΣΥΡΙΖΑ | 15.2% | 17.83% | -2.63% |
| ΠΑΣΟΚ | 13.3% | 11.84% | +1.46% |
| KKE | 9.9% | 7.69% | +2.21% |
| Ελληνική Λύση | 6.5% | 4.44% | +2.06% |
| ΜΕΡΑ25 | 1.8% | 2.5% | -0.7% |
| Πλεύση Ελευθερίας | 3.4% | 3.17% | -0.23% |
| Νίκη | 3.1% | 3.69% | -0.59% |
| Σπαρτιάτες | 3.4% | 4.68% | -1.28% |
Παρόλο που η Νέα Δημοκρατία χάνει 1.16% σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές, έχει μειώσει τις απώλειες της σε σχέση με τις πρώτες δημοσκοπήσεις μετά το καλοκαίρι, και σήμερα βρίσκεται σε ανοδική τάση. Βλέπουμε πως παρά τις διάφορες καταστροφές τους καλοκαιριού οι ψηφοφόροι (ίσως και λόγω του ότι δε βλέπουν κάποια εναλλακτική) συνεχίζουν να υποστηρίζουν την κυβέρνηση.
Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει επιπλέον 2.63% σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές. Αυτό είναι αναμενόμενο λόγω και των διασπαστικών τάσεων που υπάρχουν στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ακόμη και αν κάποιος υποστηρίζει συστηματικά τον ΣΥΡΙΖΑ, η σημερινή εικόνα δεν είναι αυτή ενός κόμματος που μπορεί να κυβερνήσει ούτε βραχυπρόθεσμα, ούτε μεσοπρόθεσμα. Επιπλέον, η νέα ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με την προηγούμενη. Αυτό δημιουργεί μια μεγάλη αβεβαιότητα για το ποιες θα είναι οι θέσεις του κόμματος στις επόμενες εκλογές, και σίγουρα θα απωθήσει κάποιους ψηφοφόρους.
Το κόμμα που βγαίνει κερδισμένο απο τις παραπάνω εξελίξεις είναι κατά την άποψη μας το ΚΚΕ. Το ΚΚΕ διατηρεί τα κέρδη που είχε ήδη απο τις πρώτες δημοσκοπήσεις μετά το καλοκαίρι και βρίσκεται κοντά στο ~10%. Δημοσκοπικά το ΚΚΕ δε βρέθηκε ποτέ σε τέτοια ποσοστά τα τελευταία 10 χρόνια. Επίσης, δεν έχει λάβει τέτοια ποσοστά σε εκλογές απο πριν τη δεκαετία του 90’ κάτω απο πολύ διαφορετικές πολιτικές συνθήκες.
Κερδισμένο απο την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ βγαίνει επίσης και το ΠΑΣΟΚ, το οποίο βρίσκεται στο 13.3% δηλαδή +1.46% απο τα ποσοστά που έλαβε στις προηγούμενες εκλογές. Όμως το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε σε μεγαλύτερα ποσοστά (~16%) ήδη μετά την εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη στην προεδρία του κόμματος. Στη συνέχεια όμως έχασε σταδιακά αυτά τα κέρδη. Το σημαντικό είναι πως τίποτα δεν έχει αλλάξει στις θέσεις και στο στελεχιακό δυναμικό του ΠΑΣΟΚ. Κατ’επέκταση είναι πολύ δύσκολο να υποθέσουμε πως αυτά τα κέρδη θα διατηρηθούν ή θα ενισχυθούν.
Τέλος, τόσο η Νίκη όσο και οι Σπαρτιάτες χάνουν δημοσκοπικά σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές. Το σχόλιο μας για αυτά τα κόμματα είναι πως η παρουσία τους γενικότερα τους τελευταίους μήνες ήταν υποτονική (αν αναλογιστεί κανείς και τις ακραίες τους θέσεις). Η Πλεύση Ελευθερίας και η Ελληνική Λύση παραμένουν στα ίδια ποσοστά.
Πολύ χονδρικά μπορεί να πεί κάποιος πως τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της χώρας έχουν κάνει μια μεγάλη στροφή προς έναν συνδυασμό τεχνοκρατίας, και κεντρώων και φιλελεύθερων πολιτικών, ενώ παραδοσιακά στοιχεία της ελληνικής δεξιάς (ορθοδοξία, στρατός, παραδοσιακή οικογένεια) και της αριστεράς (κρατισμός, μαρξιστική πολιτική φιλοσοφία) λαμβάνουν δευτερεύοντα ρόλο και φορείς τους γίνονται κατά βάση μικρότερα (μονοθεματικά) κόμματα. Η Νέα Δημοκρατία έχει καταφέρει να εδραιώσει ένα μοντέλο όπου η ηγεσία είναι κατά βάση τεχνοκρατική, κεντροδεξιά, με έντονα προβεβλημένο το γεγονός πως είναι μορφωμένη στο εξωτερικό, ενώ μεμονωμένα στελέχη εκφράζουν και εφαρμόζουν δεξιές θέσεις ώστε το κόμμα να διατηρεί ισχυρά ποσοστά. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί τώρα αυτήν τη μεταστροφή και μένει να φανεί εάν αυτή θα είναι επιτυχημένη, ή αν η αντιπολίτευση θα παραμείνει πολυδιασπασμένη και αδύναμη για μεγάλο χρονικό διάστημα.