Ποιά ελληνικά κόμματα ανοίκουν σε κοινούς πολιτικούς χώρους;

Σε αυτό το σύντομο άρθρο θα αναλύσουμε τα ευρύματά μας σχετικά με την συσχέτιση των ελληνικών κομμάτων, δηλαδή ποια τείνουν να ανεβαίνουν και να πέφτουν εκλογικά μαζί. Καταρχάς χρησιμοποιούμε την μεθοδό μας για να βρούμε γραμμές τάσης για τα εκλογικά ποσοστά κάθε κόμματος απο τον Σεπτέμβριο του 2015 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2021. Κανονικοποιούμε τις χρονοσειρές ώστε να έχουν μηδενική μέση τιμή, και έπειτα μπορούμε να δούμε για κάθε χρονική στιγμή αν τα εκλογικά ποσοστά κάθε κόμματος είναι ανεβασμένα ή πεσμένα. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτήν την πληροφορία για να υπολογίσουμε την συσχέτιση των χρονοσειρών ζευγαριών απο κόμματα.

Η συχέτιση παίρνει τιμές απο +1 έως -1. Μια τιμή +1 σημαίνει πως οι δύο μεταβλητές έχουν μια τέλεια θετική γραμμική σχέση. Μια τιμή -1 σημαίνει πως οι δύο μεταβλητές έχουν μια τέλεια αρνητική γραμμική σχέση. Δηλαδή όσο ανεβαίνουν τα ποσοστά κάποιου κόμματος τόσο πέφτουν τα ποσοστά κάποιου άλλου. Αυτή η τελευταία αρνητική σχέση είναι και αυτή που μας ενδιαφέρει σε αυτό το σημείο. Η πίο απλή υπόθεση είναι πως μια τέτοια αρνητική σχέση ανάμεσα σε δύο κόμματα σημαίνει πως υπάρχει μια κοινή δεξαμενή ψηφοφόρων απο την οποία αντλούν ψήφους τα δύο κόμματα. Ανάλογα με την συγκηρία οι ψηφοφόροι αυτοί μετακινούνται στο ένα ή στο άλλο κόμμα.

Η παραπάνω υπόθεση έχει κάποια προβλήματα:

• Δεν συμπεριλαμβάνουμε όλα τα κόμματα μιας και κάποια έιναι πολύ μικρά για να έχουμε αξιοπιστες μετρήσεις για παράδειγμα η Χρυσή Αυγή και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Παρόλαυτα αυτά τα μικρά κόμματα μπορεί να παίζουν κάποιον ρόλο στις μεταβολές των μεγάλων κομμάτων, δίνοντας η παίρνοντας ψηφοφόρους.
• Σε κάθε εκλογική αναμέτρηση και σε κάθε δημοσκόπηση υπάρχουν ψηφοφόροι οι οποίοι δηλώνουν αναποφάσιστοι, δεν ψηφίζουν κ.τ.λ. Αυτοί οι ψηφοφόροι αποτελούν μια ακόμα δεξαμενή ψήφων η οποία μπορεί να επηρρεάζει τις αυξομειώσεις των εκλογικών ποσοστών.
• Ο συνολικός αριθμός και η σύνθεση των ψηφοφόρων δεν παραμένει σταθερός αλλά μεταβάλεται καθώς καινούργιοι ψηφοφόροι ενηλικιώνονται και παλαιότεροι πεθαίνουν.

Τέλος κοιτόντας τις μετακινήσεις των ψηφοφόρων στις τελευταίες εκλογές αυτές δεν συμβαδίζουν με τον πίνακα που υπολογίζουμε. Συνοπτικά τα αποτελέσματά μας μπορούν να ειδοθούν καλύτερα σαν μια μέτρηση της ομοιότητας των διαφορετικών κομμάτων όπου διαφορετικές πολιτικές προτάσεις γίνονται ταυτόχρονα περισσότερο η λιγότερο δημοφιλείς.

Μπορούμε να βγάλουμε πολλά ενδιαφέροντα συμπεράσματα απο το παραπάνω σχήμα.

• Η Νέα Δημοκρατία τείνει να αυξάνει τα ποσοστά της μαζί με την Ελληνική Λύση (που έιναι σε ένα βαθμό ιδεολογικός σύμμαχος), και με το ΚΙΝΑΛ ένα ακόμα συστημικό παραδοσιακό κόμμα.

• Τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ τείνουν να αυξάνονται όταν αυξάνονται τα ποσοστά του ΜΕΡΑ25 και της Ελληνικής Λύσης, δύο επίσης νέων “αντι-συστημικών” κομμάτων.

• Το ΚΙΝΑΛ έχει τις μεγαλύτερες ομοιότητες του με την Νέα Δημοκρατία και την Ελληνική λύση, κάτι απο μόνο του παράδοξο δεδομένου του ότι κατ όνομα είναι ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα.

• Το ΚΚΕ τείνει να αυξάνει τα ποσοστά του μόνο όταν μειώνονται τα ποσοστά των άλλων κομμάτων, πιθανά αντανακλόντας την πολιτική του απομόνωση.

• Η Ελληνική Λύση έχει ομοιότητες με όλα τα άλλα κόμματα αλλά κατα βάση με την Νέα Δημοκρατία που είναι ιδεολογικός σύμμαχος και το ΜΕΡΑ25 ένα ακόμη μικρό κόμμα διαμαρτηρίας.

• Τέλος το ΜΕΡΑ25 τείνει να αυξάνει τα ποσοστά του όταν αυξάνονται τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ που είναι ιδεολογικός σύμμαχος και της Ελληνικής Λύσης ένα ακόμη μικρό κόμμα διαμαρτηρίας.

Απο τα παραπάνω καταγράφεται και η ρευστή πολιτική κατάσταση η οποία δέν μπάινει εύκολα σε απλοικούς διαχωρισμούς μεταξύ δεξιάς και αριστεράς. Στην πραγματικότητα υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ των κομμάτων τόσο στην βαση της οικονομικής όσο και της κοινωνικής τους πολιτικής αλλά επίσης και στην βάση του άν είναι κόμματα διαμαρτηρίας ή μεγάλα κόμματα με πιθανότητα διακυβέρνησης.